Ryzyka wodne a finanse – wnioski z raportu OECD 2025

Woda coraz częściej pojawia się w raportach gospodarczych nie jako temat środowiskowy, lecz ekonomiczny. OECD w dokumencie Embedding Water-related Risks in Financial Stability Frameworks wskazuje, że degradacja zasobów wodnych wpływa bezpośrednio na stabilność systemów finansowych.
Brak wody, jej nadmiar lub zanieczyszczenie generują straty w produkcji, łańcuchach dostaw i wartości aktywów. Woda staje się czynnikiem makroekonomicznym.

Granice stabilności hydrologicznej

Według OECD świat przekroczył granicę stabilności obiegu wody. Rzeki, jeziora i wody podziemne regenerują się zbyt wolno, by nadążyć za tempem urbanizacji i zmian klimatu.
Uszczelnianie powierzchni, zanieczyszczenia i wzrost zapotrzebowania na wodę zaburzają równowagę hydrologiczną.

Około 90% katastrof naturalnych jest związanych z wodą. Susze, powodzie i erozja prowadzą do długotrwałych zakłóceń w gospodarce. OECD szacuje, że utrata zasobów wodnych może obniżyć światowy PKB nawet o 9%. Do połowy stulecia większość populacji będzie doświadczać deficytów wodnych lub ekstremalnych zjawisk opadowych.

W raporcie pada stwierdzenie: nie ma ryzyka klimatycznego bez ryzyka wodnego. Woda jest medium, przez które ujawniają się skutki zmian klimatu, a jej dostępność decyduje o stabilności gospodarek.

System finansowy a ryzyka hydrologiczne

OECD analizuje, jak ryzyka wodne przenikają do świata finansów. Wyróżnia trzy kanały transmisji:

• Fizyczny – szkody w infrastrukturze, budynkach i produkcji spowodowane powodziami i suszami.
• Przejściowy – zmiany regulacyjne, technologiczne i rynkowe.
• Systemowy – efekty kaskadowe w łańcuchach dostaw i spadki wartości aktywów.

Przykłady z raportu są wymowne. W Brazylii około 20% portfeli kredytowych jest narażonych na skutki susz. Rosną koszty ubezpieczeń, a nieruchomości w strefach zalewowych tracą na wartości.

OECD wskazuje, że ich pominięcie w analizach może prowadzić do wstrząsów podobnych do kryzysów energetycznych.

Nowe obowiązki instytucji finansowych

Raport skierowany jest do banków centralnych i organów nadzoru. Dotychczas skupiały się one na emisjach i transformacji energetycznej. Teraz w centrum analiz ma znaleźć się woda.

Ryzyka wodne powinny być uwzględniane w testach warunków skrajnych, analizach inflacyjnych i ocenie portfeli kredytowych. Braki wody wpływają na produkcję, zatrudnienie i ceny – a więc na politykę pieniężną i stabilność gospodarki.

OECD rekomenduje integrację danych hydrologicznych i ekonomicznych oraz współpracę instytucji finansowych z ośrodkami badawczymi i agencjami środowiskowymi.

Trzy kroki integracji ryzyk wodnych

OECD przedstawia trzyetapowe podejście do zarządzania ryzykiem wodnym:

1. Identyfikacja – określenie sektorów i regionów najbardziej narażonych na stresy wodne.
2. Analiza skutków – ocena wpływu na gospodarkę i finanse.
3. Integracja – włączenie wyników do polityk nadzorczych i strategii stabilności finansowej.

Kluczowe są dane o obiegu wody, retencji i odpływach. OECD zaleca objęcie analizą zarówno blue water (wody powierzchniowe i podziemne), jak i green water (wilgoć glebową i opady).

Finanse wspierające gospodarkę wodną

Raport wprowadza pojęcie water-aligned finance – finansowania zgodnego z celami bezpieczeństwa wodnego.
Kapitał powinien wzmacniać odporność hydrologiczną, a nie zwiększać presję na zasoby.

OECD wskazuje, że banki centralne mogą stosować preferencyjne wymogi kapitałowe dla inwestycji poprawiających retencję, modernizujących sieci wodne czy ograniczających ryzyko powodzi.
Zarządzanie wodą staje się elementem stabilności finansowej, a inwestycje w infrastrukturę wodną – narzędziem ograniczania ryzyka systemowego.

HydroBIM: dane o wodzie i odporność infrastruktury

HydroBIM działa dokładnie tam, gdzie rozpoczyna się proces zarządzania ryzykiem wodnym – na poziomie danych i modeli.
Zespół opracowuje cyfrowe modele hydrauliczne, hydrologiczne i hydrodynamiczne wykorzystywane przy projektach infrastruktury liniowej. Analizy obejmują przepływy, retencję i zagrożenia powodziowe.

Wyniki tych analiz to dane, które OECD uznaje za niezbędne dla polityki opartej na uwzględnianiu ryzyk wodnych. Każdy model HydroBIM jest w istocie lokalnym testem warunków skrajnych. Pokazuje, gdzie powstaje ryzyko zalania i jak je ograniczyć.

Od modeli do odporności

OECD używa pojęcia water resilience – odporność gospodarki na ryzyka hydrologiczne. HydroBIM realizuje ten cel w skali projektowej.
Analizy odwodnień, retencji i przepływów zwiększają bezpieczeństwo inwestycji drogowych i kolejowych. Modele pokazują, jak zmiany w ukształtowaniu terenu wpływają na lokalny bilans wodny.

Takie dane pozwalają ograniczyć straty, poprawić bezpieczeństwo i planować inwestycje zgodnie z zasadami zrównoważonego gospodarowania wodą.

Znaczenie danych przestrzennych

OECD podkreśla brak spójnych baz danych o ryzykach wodnych. HydroBIM tworzy je w skali mikro na potrzeby realizacji projektów. Modele zlewni integrują topografię, opady, użytkowanie terenu i infrastrukturę. Powstaje spójny obraz zagrożeń – przydatny zarówno dla projektantów, jak i dla administracji, inwestorów i ubezpieczycieli – nic nie stoi na przeszkodzie, żeby zbudować taki model w skali makro.

Coraz więcej decyzji finansowych i inwestycyjnych wymaga oceny ryzyka środowiskowego. Dane generowane przez HydroBIM mogą stanowić element tego procesu.

Inwestycje oparte na modelach HydroBIM charakteryzują się mniejszym ryzykiem powodziowym i lepszą adaptacją do zmian klimatu.

Woda jako kryterium planowania

Raport OECD podkreśla, że inwestycje powinny uwzględniać wpływ wody na aktywa i odwrotnie – wpływ infrastruktury na wodę.
HydroBIM stosuje to podejście w każdym projekcie. Analizy przepływu, bilansu i retencji przenoszą zarządzanie ryzykiem z fazy reagowania do fazy planowania.
W ten sposób powstają rozwiązania techniczne odporne na stresy hydrologiczne i zgodne z kierunkiem wyznaczonym przez OECD.

Porozmawiajmy o ryzykach wodnych

HydroBIM wspiera inwestorów, projektantów i instytucje w analizie zjawisk hydrologicznych.
Jeśli Twoja inwestycja wymaga oceny ryzyka wodnego, modelu przepływu lub analizy retencji – skontaktuj się z nami.
Zespół HydroBIM pomoże dobrać narzędzia i zakres analizy, które pozwolą podjąć decyzję opartą na danych.

Skontaktuj się z nami

O HydroBIM:

Link do pełnego Raportu OECD: https://www.oecd.org/en/publications/embedding-water-related-risks-in-financial-stability-frameworks_ee1757f9-en.html