Program kolejowy Centralnego Portu Komunikacyjnego (CPK) znajduje się w istotnym momencie realizacji w pierwszym kwartale 2025 roku. Po przyjęciu 31 grudnia 2024 roku przez Radę Ministrów Programu zaktualizowanego, Wieloletniego Centralnego Portu Komunikacyjnego na lata 2024-2032, projekt wszedł w fazę intensywnych prac projektowych i przygotowawczych. Jako HydroBIM aktywnie uczestniczymy w pracach projektowych Aktualne działania koncentrują się na projekcie węzła kolejowego CPK, kontynuacji budowy tunelu w Łodzi oraz przygotowaniu przetargów na najważniejsze odcinki Kolei Dużych Prędkości. Program zakłada uruchomienie do końca 2032 roku pierwszego etapu lotniska CPK wraz z połączeniem kolejowym między Warszawą, CPK i Łodzią, przy równoczesnym zaawansowaniu prac na odcinkach do Wrocławia i Poznania.
Na skróty:
Założenia Programu Wieloletniego CPK 2024-2032
Wspomniany wyżej Program Wieloletni Centralnego Portu Komunikacyjnego określa ramy finansowe i warunki realizacji tego strategicznego przedsięwzięcia. Dokument przewiduje łączne wydatki na poziomie 131,7 mld zł na prace przygotowawcze, projektowe oraz budowlane, które mają być realizowane do 2032 roku. Po aktualizacji program został wydłużony o dwa lata i urealniony pod względem harmonogramów oraz założeń finansowych.
Głównym celem kolejowego komponentu CPK jest stworzenie nowoczesnej sieci linii Kolei Dużych Prędkości (KDP), której centralnym punktem będzie węzeł przy nowym lotnisku zlokalizowanym między Warszawą a Łodzią. Program zakłada, że do końca 2032 roku zostanie uruchomiona pierwsza linia KDP z Warszawy do Łodzi, włącznie z 4,6-kilometrowym tunelem w Łodzi oraz stacją kolejową zintegrowaną z terminalem lotniczym. Szacowany czas przejazdu z Warszawy Centralnej do CPK ma wynosić zaledwie 20 minut. To mniej więcej tyle, ile dziś jedzie się z “Centralnego” na Okęcie pociągiem SKM.
Będzie to możliwe dzięki wybudowaniu 9-kilometrowego tunelu pod Odolanami na zachodnim wylocie ze stolicy. Powstanie bezpośrednie połączenie kolejowe z lotniskiem CPK, bez konieczności korzystania z łącznicy do istniejącej linii kolejowej w rejonie Brwinowa.
Aktualny stan prac kolejowych w I kwartale 2025
We wrześniu 2024 roku spółka CPK zawarła kontrakt o wartości około 85 mln zł na zaprojektowanie pierwszego etapu węzła kolejowego CPK. Według informacji serwisu bankier.pl zakres prac obejmuje m.in. projektowanie centralnego odcinka linii KDP Warszawa – Łódź w obrębie nowego lotniska, odcinka linii kolejowej nr 88 łączącego stację kolejową CPK z istniejącą trasą Warszawa – Poznań oraz stacji towarowej po zachodniej stronie lotniska.
Inżynierowie HydroBIM są mocno zaangażowani w prace branży hydrotechnicznej na projekcie węzła CPK.
Równolegle trwają prace budowlane przy tunelu w Łodzi. Dla dworca kolejowego pod Lotniskiem CPK gotowy jest już projekt budowlany, natomiast dla pozostałej części odcinka Warszawa – Łódź oraz innych fragmentów tzw. linii Y (linie do Poznania i Wrocławia) dokumentacja budowlana jest w trakcie opracowywania. Tam także pracują inżynierowie HydroBIM.
Plany przetargowe na rok 2025
Rok 2025 zapowiada się jako intensywny okres w zakresie przetargów na inwestycje kolejowe.Jak informuje forsal.pl, w bieżącym roku mają zostać ogłoszone przetargi o wartości od 15 do 20 mld zł, w tym na przebudowę linii Białystok-Ełk o wartości około 6 mld zł.
Wśród najważniejszych inwestycji planowanych do przetargu w 2025 roku znajdują się m.in. nowa linia od Krakowa do Nowego Sącza i Zakopanego (tzw. linia Podłęże-Piekiełko), modernizacja linii z Bydgoszczy przez Kościerzynę do Gdyni oraz modernizacja stacji Warszawa Wschodnia. Przetarg na modernizację stacji Warszawa Wschodnia planowany jest na czwarty kwartał 2025 roku, po zakończeniu prac projektowych w pierwszym kwartale oraz po uruchomieniu pełnych funkcjonalności dworca Warszawa Zachodnia.
Równocześnie w spółce CPK trwają zaawansowane analizy mające na celu przyspieszenie budowy łączników kolejowych z Centralną Magistralą Kolejową, które umożliwią wygodniejszy dojazd na lotnisko CPK od strony Krakowa i Katowic. Jest to istotna zmiana w stosunku do wcześniejszych planów, które nie uwzględniały tego elementu.
Perspektywy rozwoju Kolei Dużych Prędkości
Program kolejowy CPK zakłada zbudowanie nowoczesnej sieci Kolei Dużych Prędkości, której głównym elementem będzie słynny “igrek”, łączący Warszawę z Łodzią, Poznaniem i Wrocławiem. Zgodnie z aktualnym harmonogramem, do końca 2032 roku ma zostać uruchomiona pierwsza linia KDP z Warszawy do Łodzi wraz z tunelem w Łodzi i stacją kolejową przy lotnisku CPK.
W perspektywie do 2032 roku planowane jest również zaawansowanie prac budowlanych na odcinkach KDP do Wrocławia i Poznania. Jest to istotna zmiana w stosunku do poprzedniej wersji programu, która zakładała jedynie zawarcie umów na roboty budowlane na odcinku Łódź – Wrocław do 2030 roku, bez gwarancji finansowania całości tych prac.
Aktualna wersja programu zakłada zakończenie robót budowlanych na łącznie około 320 km linii kolejowych w perspektywie do 2032 roku
Problemy z koordynacją inwestycji
Program kolejowy CPK niestety nie jest wyłącznie pasmem sukcesów. Szczególnie widoczne są problemy koordynacyjne pomiędzy różnymi podmiotami realizującymi inwestycje kolejowe. Jak podaje serwis cpk.pl, na Śląsku „utrzymujący się od 2022 r. roku chaos planistyczny doprowadził do równoległego przygotowywania przez obie spółki (CPK i PKP PLK) niezależnych, konkurencyjnych wobec siebie inwestycji”. Dopiero w marcu 2025 roku udało się uporządkować plany inwestycyjne w tym regionie, ustalając podział odpowiedzialności: północna część połączenia Katowice – granica państwa pozostanie w gestii PKP PLK, a południowa będzie realizowana przez CPK, z punktem przecięcia obu inwestycji w Mikołowie.
Podsumowanie
Aktualne działania koncentrują się na pracach projektowych i przygotowawczych na najważniejszych odcinkach programu CPK. Pesymiści twierdzą, że Program Wieloletni na lata 2024-2032 może być zagrożony przez spiętrzenie wielu inwestycji w infrastrukturę i obronność. Niewątpliwie, jako jeden z projektów z gatunku infrastruktury podwójnego zastosowania, zarówno program kolejowy jak i lotnisko powinno mieć bezwzględny priorytet. Sukces będzie zależał od konsekwencji w realizacji przyjętych planów oraz zapewnienia odpowiedniego finansowania.
Źródło ilustracji tytułowej: cpk.pl