Płazy żyją w dwóch środowiskach. Choć większość gatunków żyje na lądzie, to niemal wszystkie płazy składają jaja i przechodzą stadium larwalne w wodzie. Stąd projektowanie zbiorników rozrodczych jest ważne przy budowie nowych dróg czy linii kolejowych.
Spis treści:
Budowa obiektów infrastruktury liniowej często wiąże się z likwidacją istniejących zbiorników wodnych, które są miejscami rozrodu płazów. Aby zrekompensować te straty, projektuje się i buduje specjalne zbiorniki zastępcze o odpowiednich parametrach. Aby to zrobić prawidłowo, niezbędna jest wiedza i doświadczenie w projektowaniu tego typu zbiorników. Zespół HydroBIM dysponuje tym zestawem kwalifikacji, dlatego zajmujemy się projektowaniem zbiorników rozrodczych.
Dlaczego projektuje się zbiorniki rozrodcze dla płazów?
Zastępcze zbiorniki rozrodcze są projektowane w ramach kompensacji przyrodniczej. Zaprojektowanie wyłącznie przejść dla zwierząt, w tym płazów, nie wystarcza. Płazy muszą rozmnażać się w wodzie, a brak zbiornika prowadzi do ich szybkiego wyginięcia. Zbiorniki rozrodcze mają rekompensować płazom utratę naturalnych miejsc rozrodu, które są niszczone lub dostęp do nich jest blokowany w trakcie budowy. Budowa takiego zbiornika jest konieczna, aby zapewnić przetrwanie płazów.
Ochrona płazów a projektowanie zbiorników rozrodczych
Najważniejszy dla sukcesu zbiornika rozrodczego jest wybór lokalizacji. Idealne miejsce powinno mieć odpowiednie warunki środowiskowe. Ważne jest, aby zbiornik znajdował się w naturalnym siedlisku płazów. Lokalizacja powinna zapewniać dostęp do czystej wody a zbiornik musi być chroniony przed nadmiernym nasłonecznieniem, by zapobiec wysychaniu. Do wyboru optymalnej lokalizacji zbiorników rozrodczych w HydroBIM wykorzystujemy między innymi oprogramowanie SCALGO Live. Narzędzie umożliwia oszacowanie obszarów akumulacji wody według wielu kryteriów, w tym ukształtowania terenu i wielkości opadów.
Parametry techniczne zbiorników
Zbiorniki rozrodcze dla płazów muszą spełniać konkretne wymagania techniczne. Optymalna głębokość zbiornika to około 50-100 cm. Wielkość i kształt zbiorników rozrodczych powinny naśladować naturalne zbiorniki wodne. Łagodne nachylenie brzegów (ok. 1:2,5) zapewnia strefę przybrzeżną o zmiennej głębokości i umożliwia płazom łatwe zasiedlenie zbiornika a młodym osobnikom opuszczanie go.
Zbyt strome, sztuczne brzegi (np. wybetonowane) są nieprzyjazne dla płazów i uniemożliwiają rozwój roślinności przybrzeżnej. W projektowaniu zbiorników rozrodczych należy unikać takich rozwiązań.
Naturalne, nieregularne kształty brzegów tworzą siedliska dla roślinności wodnej i bezkręgowców, stanowiących bazę pokarmową dla płazów i ich larw.
Urozmaicona linia brzegowa z łagodnymi nachyleniami zwiększa powierzchnię potencjalnych miejsc składania skrzeku i rozwoju larw.
Przy projektowaniu zbiorników kompensacyjnych dla płazów na inwestycjach liniowych, takich jak drogi czy linie kolejowe, w HydroBIM zwracamy szczególną uwagę na odpowiednie ukształtowanie brzegów, optymalną głębokość i zaopatrzenie w wodę, aby zapewnić optymalne warunki dla rozrodu i rozwoju płazów.
Utrzymanie i monitorowanie zbiorników rozrodczych
Aby zbiorniki rozrodcze dla gatunków płazów prawidłowo funkcjonowały, niezbędne jest ich monitorowanie i regularna konserwacja. Konieczne jest systematyczne usuwanie mułu i osadów, które będą się gromadzić na dnie zbiornika. Rośliny wodne i przybrzeżne również wymagają pielęgnacji. Należy kontrolować ich wzrost, aby nie zakłócały naturalnych procesów w zbiorniku. Ważne jest także sprawdzanie i naprawa wszelkich uszkodzeń konstrukcyjnych.
Co prawda utrzymanie zbiorników rozrodczych nie należy bezpośrednio do projektantów, jednak projektując zbiorniki kompensacyjne musimy mieć na uwadze, że czynności utrzymaniowe będą wykonywane. W projekcie trzeba uwzględnić łatwy dostęp do zbiorników.
Zleć specjalistom HydroBIM zaprojektowanie zbiorników rozrodczych
Jako podwykonawca branży hydrotechnicznej i hydrologicznej pracujemy przy projektach kolejowych CPK. Do naszych zadań należy między innymi projektowanie zbiorników rozrodczych dla płazów.
Jeśli potrzebujesz wsparcia przy tego typu projektach, zapytaj o ofertę.
Jeśli interesuje Cię problematyka ochrony płazów w kontekście projektowania infrastruktury liniowej, polecamy klasyczne opracowanie Poradnik ochrony płazów.