Krajowy Program Żeglugowy do roku 2030 jest dokumentem rządowym, opracowanym pod koniec 2021 i skierowanym do konsultacji społecznych w styczniu 2022. Rząd zdecydował się opracować Krajowy Program Żeglugowy, zwany w skrócie „KPŻ 2030” aby nadrabiać zaległości które wytworzyły się między Polską a innymi krajami europejskimi w zakresie funkcjonowania śródlądowych dróg wodnych. Potrzeba opracowania takiego dokumentu wynikła też z konieczności wypełnienia zobowiązań Polski w takich unijnych projektach, jak Europejski zielony ład i Strategia na rzecz zrównoważonej i inteligentnej mobilności.
Główne założenia KPŻ 2030
Plan ma na celu wsparcie rozwoju sektora żeglugi śródlądowej. Nadrzędnym celem KPŻ2030 jest poprawa warunków dla wodnego transportu śródlądowego na już wykorzystywanych transportowo odcinkach głównych śródlądowych drogach wodnych w Polsce i rozwój potencjalnie najkorzystniejszych gospodarczo dróg wodnych. Plan skupia się na:
- Odrzańskiej Drodze Wodnej (ODW)
- Drodze Wodnej Rzeki Wisły (DWW)
W KPŻ 2030 chodzi o zaplanowanie i realizację inwestycji, które zagwarantują:
- osiągnięcie stabilnych warunków żeglugowych na całej długości Odrzańskiej Drogi Wodnej
- poprawę dostępności do Zespołu Morskich Portów Szczecin-Świnoujście,
- osiągnięcie stabilnych warunków żeglugowych Drogi Wodnej Wisły – na Dolnej Wiśle od okolic Torunia do Portu Morskiego Gdańsk,
- poprawę bezpieczeństwa transportowego dzięki wdrożeniu Systemu Informacji Rzecznej na całej długości ODW oraz na Dolnej Wiśle
Jak widac z powyższych założeń, Krajowy Program Żeglugowy jest ambitny – jednak czy wykonalny? Sprawdźmy.
Jak będzie finansowany Krajowy Program Żeglugowy?
Według informacji na stronie internetowej Ministerstwa Infrastruktury, KPŻ 2030 ma być finansowany w ramach środków unijnych, w perspektywie finansowej 2021 – 2027. Trudno się dziwić, że tak zakłada Ministerstwo, ponieważ na samodzielne realizowanie inwestycji w śródlądowe drogi wodne po prostu Polski nie stać. Według naszych ostrożnych szacunków, wartość planowanych inwestycji w rozwój dróg wodnych w Polsce do 2030 roku może sięgnąć nawet 100 miliardów złotych! Pamiętajmy, że mówimy o perspektywie zalednie 7 lat. Jasno trzeba powiedzieć, że szanse na realizację wszystkich rozważanych projektów są iluzoryczne. To nie znaczy, że nie powinniśmy aplikować z projektami w programach unijnych.
W budżecie UE są środki zaplanowane na inwestycje w poprawę jakości infrastruktury transportu śródlądowego. Takie kraje jak Niemcy, Francja, Belgia, a nawet Węgry i Rumunia, skwapliwie z tego korzystają. Polskich projektów na razie nie ma na liście dofinansowania.
Czy jest zgoda organizacji środowiskowych i samorządów na realizację KPŻ 2030?
Przyjmowanie uwag i wniosków w ramach konsultacji społecznych projektu Planu zakończyły się 10 sierpnia 2022. Konsultacje zostały przedłużone, ponieważ wpierwotnym terminie zabrakło strategicznej oceny oddziaływania na środowisko. Dokument powstał i jest bardzo rozbudowany. Już w styczniu 2022 ekolodzy akcentowali problemy naruszania przez KPŻ 2030 dyrektywy ptasiej i siedliskowej. Można się więc spodziewać dalszych protestów z ich strony.
Jeśli chodzi o samorządy, to w przewadze są za wprowadzeniem Planu w życie. Liczą na ożywienie gospodarcze terenów objętych inwestycjami.
A co z infrastrukturą hydrotechniczą?
Jak wiadomo, w HydroBIM ten temat interesuje nas najbardziej. Bez zapewnienia jednolitych, odpornych na zmiany klimatu warunków żeglugowych, czyli stabilnego poziomu wody, założenia KPŻ 2030 są mało realne.
Co prawda dokument wspomina o konieczności budowy wielozadaniowych zbiorników retencyjnych, które będą mogły alimentować wodę w okresach suchych, jednak autorzy dokumentu zakładają, że zbiorniki owe powstaną w ramach działań przewidzianych w krajowych planach zapobiegania skutkom suszy i powodzi.
W KPŻ 2030 wyraźnie zaznaczono, że wpływ rozwoju infrastruktury hydrotechnicznej, portowej i transportu intermodalnego ma istotne znaczenie dla realizacji Planu. Wspomniano o konieczności koordynacji planowanych działań z planami zagospodarowania przestrzennego i planowaniu w perspektywie poza rok 2030
Czytaj dalej: