Inwentaryzacja budowlana to proces gromadzenia i analizowania danych dotyczących istniejących obiektów budowlanych oraz ich otoczenia. Jest to kluczowy element zarządzania infrastrukturą oraz planowania przyszłych inwestycji. Celem tego artykułu jest przedstawienie tradycyjnych i nowoczesnych metod inwentaryzacji budowlanej, omówienie technologii i narzędzi, które wspierają ten proces, oraz zastosowanie nowoczesnych technologii w inwentaryzacji budowlanej na przykładzie opracowanego przez HydroBIM zintegrowanego systemu do zarządzania informacją cyfrową dla Portu Gdynia.
Spis treści:
Po co wykonuje się inwentaryzację budowlaną?
Morski Port Gdynia rozbudowuje się. Inwestor realizuje liczne projekty przebudowy, dlatego wykonanie inwentaryzacji budowlanej było niezbędne. Wykonanie projektu przebudowy bez aktualnej inwentaryzacji obiektu budowlanego i oceny stanu faktycznego jest ryzykowne. Inwentaryzacja budowlana polega na opracowaniu dokumentacji istniejącego obiektu. Biuro projektów HydroBIM opracowało cyfrowy model 3D w technologii BIM, który pozwala na generowanie rzutów, przekrojów i innych dokumentów, zarówno części nadwodnej, jak i podwodnej nabrzeży portowych.
System zarządzania informacją oparto na współdzielonym środowisku danych CDE (Common Data Environment), a dostęp do danych uprawnieni interesariusze uzyskują wykorzystując intuicyjny interfejs graficzny i wielopoziomową strukturę dokumentów.
Wykonanie inwentaryzacji stanowiło podstawę do opracowania systemu zarządzania informacją. Obecnie Port dysponuje aktualną dokumentacją techniczną i jest gotów do modernizacji i rozbudowy.
Nowoczesne metody inwentaryzacji budowlanej budowli infrastruktury liniowej
Tradycyjna metoda inwentaryzacji, polegająca na dokonywaniu pomiarów obiektów budowlanych za pomocą taśmy mierniczej to już raczej historia. Powszechnie stosuje się dalmierze laserowe. Jednak przy inwentaryzacji obiektów infrastruktury liniowej pomiary, umownie nazwijmy je „ręczne”, są czasochłonne. Zdarza się, że pomiary w trudno dostępnym lub niebezpiecznym terenie są wręcz niemożliwe, dlatego coraz częściej do inwentaryzacji budowlanej obiektów infrastruktury wykorzystuje się dane pozyskiwane z wykorzystaniem bezzałogowych statków powietrznych (BSP), potocznie zwanych dronami.
Fotogrametria niskiego pułapu
Fotogrametria niskiego pułapu dostarcza serię zdjęć, pozwalających na tworzenie wysokiej jakości map i modeli 3D. Zastosowanie technologii RTK (Real-Time Kinematic) czy PPK (Post-Processed Kinematic) dodatkowo zwiększa dokładność pomiarów. Trzeba jednak zauważyć, że fotogrametria może generować błędy i nieciągłości w danych, zwłaszcza w przypadku złożonych, nieregularnych struktur lub w przypadku występowania bujnej roślinności, cieni czy odbić światła. Wymaga to często dodatkowej kontroli i korekty danych.
LiDAR
Skaning 3D z zastosowaniem głowicy Light Detection and Ranging (LiDAR) pozwala na uzyskanie chmury punktów o wysokiej jakości i dokładności. Metoda ta ma wszystkie zalety fotogrametrii i eliminuje jej główne wady. Minusem jest większy koszt pozyskania danych. Jednak do inwentaryzacji budowlanej w infrastrukturze jest to metoda rekomendowana przez HydroBIM.
Znaczenie technologii BIM w inwentaryzacji budowlanej
Pozyskanie danych terenowych, nawet najlepszej jakości, to dopiero początek. Kluczem do sukcesu inwentaryzacji budowlanej jest integracja danych. Najlepiej do tego celu nadaje się model 3D i technologia Building Information Modeling, czyli BIM.
BIM jest często kojarzony z modelem 3D. I faktycznie, jest to jeden z wymiarów BIM. Jednak ograniczanie BIM wyłącznie do modelu 3D to zbyt duże uproszczenie. BIM pozwala na zarządzanie informacją o budowli w funkcji czasu, kosztów, wydajności energetycznej, na każdym etapie życia obiektu budowlanego. Dlatego dane pozyskane podczas inwentaryzacji budowlanej dobrze zintegrować z modelem BIM, aby móc z nich efektywnie korzystać przez kolejne lata eksploatacji.
Integracja modelu BIM z systemem informacji geograficznej GIS stanowi podwalinę pod budowę Digital Twin.
W HydroBIM wykorzystujemy środowisko programowe Autodesk. Revit to oprogramowanie, które pozwala na tworzenie szczegółowych, trójwymiarowych modeli obiektów budowlanych oraz łączenie w modelu informacji nienumerycznej. Przy opracowaniu inwentaryzacji budowlanej w Porcie Gdynia używaliśmy Revit-a do sporządzenia wiernego modelu infrastruktury, wykorzystując dane z nalotu LiDAR i dokumentację 2D. W efekcie powstał model 3D wiernie odzwierciedlający aktualny stan infrastruktury Portu.
Revit może współpracować z innymi systemami, takimi jak Infraworks, co pozwala na łączenie danych z różnych źródeł i tworzenie spójnych, zintegrowanych modeli na relatywnie dużym obszarze.
Korzyści wynikające z nowoczesnych technologii
Nowoczesne technologie, takie jak LIDAR, BIM czy GIS, pozwalają na szybkie i precyzyjne pozyskanie danych o obiektach infrastruktury i ich otoczeniu. Opracowanie wirtualnego modelu BIM obiektu infrastruktury i osadzenie go w kontekście danych geograficznych daje wiele korzyści, na przykład:
- lepsze planowanie oraz przewidywanie skutków inwestycji,
- mniejsze ryzyko wystąpienia problemów w trakcie realizacji projektów,
- optymalizacja kosztów związanych z eksploatacją
Biorąc pod uwagę, że koszty eksploatacji są ponoszone przez kilkadziesiąt lat, niewątpliwie warto je optymalizować.
Kto może wykonywać inwentaryzację budowlaną?
inwentaryzację budowlaną opracowuje osoba z uprawnieniami budowlanymi.
W Polsce inwentaryzacja budowlana jest regulowana przez różne przepisy i normy prawne. Poniżej przedstawiamy najważniejsze z nich:
- Prawo budowlane (ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane, Dz.U. 1994 Nr 89 poz. 414, ze zm.) – stanowi podstawowe regulacje dotyczące procesu inwestycyjno-budowlanego w Polsce, w tym również inwentaryzacji budowlanej. Określa m.in. obowiązek uzyskania pozwolenia na budowę, wymagania dotyczące dokumentacji budowlanej, a także obowiązki i uprawnienia uczestników procesu budowlanego.
- Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie szczegółowego zakresu i formy sporządzania operatu szacunkowego, inwentaryzacji architektoniczno-budowlanej oraz inwentaryzacji obiektów budowlanych (Dz.U. 2002 Nr 48 poz. 455) – określa zakres oraz formę sporządzania inwentaryzacji architektoniczno-budowlanej i inwentaryzacji obiektów budowlanych.
- Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 29 marca 2001 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz.U. 2001 Nr 36 poz. 387, ze zm.) – zawiera szczegółowe wymagania techniczne dotyczące projektowania, wykonania i użytkowania budynków, które powinny być uwzględnione podczas inwentaryzacji budowlanej.
- Rozporządzenie Ministra Rozwoju Regionalnego i Budownictwa z dnia 29 listopada 2000 r. w sprawie norm i systemów technicznych stosowanych w budownictwie (Dz.U. 2000 Nr 109 poz. 1169) – wprowadza normy techniczne oraz systemy techniczne stosowane w budownictwie, które są obowiązujące podczas realizacji inwentaryzacji budowlanej.
Dokumentami zawierającymi wymagania techniczne i wytyczne dotyczące różnych aspektów budownictwa są Polskie Normy (PN) Przykładem takiej normy jest PN-EN ISO 19650-1:2019-07P „Organizacja informacji o budynkach i obiektach inżynierskich, w tym modelowanie informacji o budynkach (BIM)”.
Jeśli chcesz uzyskać więcej informacji i ofertę na przygotowanie inwentaryzacji budowlanej z wykorzystaniem technologii BIM, skontaktuj się z nami.
Czytaj dalej: