Gdy patrzymy na Wisłę, Bug, Wartę czy Odrę trudno jest czasem zrozumieć, że mamy w Polsce problem niedoboru wody. Czy potrzebny jest nam program rozwoju retencji?
Według opracowania Biura Analiz Sejmowych (Infos 9.1.2020) w Polsce nasila się deficyt wody a zmiany klimatyczne pogarszają sytuację. Mocno odczuwają to rolnicy a także energetyka, produkcja żywności czy przemysł papierniczy. Sytuację poprawi zwiększenie retencji wodnej. Założenia do Programu rozwoju retencji zostały opublikowane w połowie 2019 roku. Sprawdzamy, jaki jest obecny stan zaawansowania realizacji Programu. Czy pandemia COVID-19 opóźniła prace? Co wiadomo o inwestycjach, które planuje PGW Wody Polskie?
Program przeciwdziałania niedoborowi wody na lata 2021 2027 z perspektywą do roku 2030
Tak brzmi oficjalna nazwa Programu, który uwzględnia rozwój dużej i małej retencji, naturalnej i sztucznej oraz meliorację. Do Programu załączono wykaz inwestycji, których łączny koszt jest szacowany na około 10 mld. PLN. Mają one być zrealizowane do 2027 roku. Prawdopodobnie z powodu pandemii COVID-19 Ministerstwo Infrastruktury opublikowało Program rozwoju retencji w grudniu 2021.
Przy opracowywaniu Programu Ministerstwo podeszło do sprawy metodycznie:
Analizy realizowane w zgodzie z założeniami dyrektyw unijnych i planów krajowych, między innymi Ramowej dyrektywy wodnej, doprowadziły do zidentyfikowania obszarów zagrożonych niedoborem wody. Badania wykazały, że prognozowana suma opadów w latach 2020-30 i 2030-50 będzie rosła. Problemem są przedłużające się okresy bez opadów. Daltego tak ważna jest poprawa retencjonowania wody w środowisku naturalnym (retencja naturalna) i rozbudowa sieci dużych i małych zbiorników retencyjnych (retencja sztuczna). Retencja wody ła skutkom powodzi i łagodzi skutki suszy.
Jakie cele stawia Program rozwoju retencji?
Według dokumentu trzy główne cele to:
- Wskazanie i realizacja działań z zakresu budowy zintegrowanego systemu naturalnej i sztucznej retencji wodnej;
- Stworzenie warunków do zrównoważonego wykorzystania zasobów wodnych;
- Wzmocnienie świadomości społecznej w zakresie potrzeby retencjonowania i oszczędzania wody.
Dla realizacji powyższych celów Program rozwoju retencji zakłada szeroko zakrojone inwestycje, których wartość wyceniana jest na około 10 miliardów złotych. Wśród planowanych zadań znalazły się:
- odbudowa i rozbudowa systemów melioracji
- budowa nowych zbiorników retencyjnych
- odmulenie i konserwacja istniejących zbiorników
- tworzenie lokalnych systemów małej retencji
- rewitalizacje i udrożnienia cieków wodnych
Działania nakierowane na wzmocnienie świadomości społecznej już się rozpoczęły. Ciekawą kampanię edukacyjną prowadzą Wody Polskie.
Gdzie powstaną nowe zbiorniki retencyjne?
Prognozy hydrologiczne i przewidywane zapotrzebowanie na wodę w poszczególnych zlewniach pozwoliły na opracowanie konkretnych założeń inwestycyjnych. Najbardziej na realizacji Programu skorzystają województwa:
- podkarpackie
- kujawsko-pomorskie
- świętokrzyskie
- opolskie
- łódzkie
- lubelskie
Tam realizowane będą zadania Programu.
Pełny tekst projektu i załączników, także z kompletną listą zadań, jest do pobrania z serwisu internetowego Ministerstwa Infrastruktury
Technologie cyfrowe a w szczególności BIM dają wymierne korzyści przy projektowaniu i realizacji zadań związanych z retencją wody. W HydroBIM opracowaliśmy założenia systemu małej retencji dla Gminy Wielopole Skrzyńskie. Pomogliśmy też kilku gminom prawidłowo oszacować koszty inwestycji związanych z retencją i złożyć wnioski w Programie inwestycji strategicznych.