20 listopada 2024 roku odbyło się posiedzenie sejmowej Podkomisji stałej ds. żeglugi śródlądowej, poświęcone przede wszystkim odbudowie infrastruktury po wrześniowej powodzi i pozyskaniu funduszy unijnych na rozwój infrastruktury hydrotechnicznej w Polsce. W spotkaniu uczestniczyli przedstawiciele rządu, w tym Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej, oraz z Państwowego Gospodarstwa Wodnego Wody Polskie.
Podczas obrad omawiano alokację środków finansowych na projekty związane z infrastrukturą wodną oraz przeciwdziałaniem skutkom powodzi. Przedstawiono dane dotyczące funduszy unijnych, z których Polska w ostatnich latach otrzymała znaczące wsparcie. W latach 2021-2027 na inwestycje związane z gospodarką wodną przewidziano ponad 3,5 miliarda złotych z Funduszu Spójności. Projekty lokalne i regionalne mogą liczyć na wsparcie w ramach programów operacyjnych, takich jak Fundusz Odbudowy i Zwiększania Odporności, w którym na działania hydrotechniczne zarezerwowano około 1,2 miliarda złotych.
Kontekst spotkania
Tematyka posiedzenia była związana z niedawnymi powodziami, które w 2024 roku dotknęły Polskę i inne kraje Europy. Przypomniano, że intensywne opady i brak odpowiedniej infrastruktury hydrotechnicznej spowodowały znaczne straty na Dolnym Śląsku. Te wydarzenia zdominowały dyskusję, mimo że przewodniczący kilka razy przypominał, że w nazwie komisji jest “żegluga śródlądowa”.
Odbudowa po powodzi – fundusze i najważniejsze projekty
Z przedstawionych danych wynika, że na projekty hydrotechniczne w ramach odbudowy uszkodzonej podczas powodzi 2024 infrastruktury i zapobieganie skutkom powodzi i suszy będzie finansowanie. W ramach programu Feniks przeznaczono 2,6 mld zł na urządzenia wodne redukujące skutki powodzi i suszy. Z tego:
- 1,9 mld zł trafi do Państwowego Gospodarstwa Wodnego Wody Polskie.
- Dodatkowe 237 milionów złotych przeznaczono na ochronę brzegów morskich i działania realizowane przez urzędy morskie.
W ostatnim naborze programów renaturyzacyjnych łączna wartość projektów wynosiła około 278 mln zł, z czego dostępne środki opiewały na kwotę 220 mln zł.
Pieniądze zostaną przeznaczone m.in. na projekty związane z odbudową i modernizacją istniejącej infrastruktury na Dolnym Śląsku, takie jak stopień wodny Opole czy remont sekcji kanału Gliwickiego.
Przywołano także przykłady projektów przeciwpowodziowych, zrealizowanych dzięki wsparciu funduszy europejskich i Banku Światowego. Z satysfakcją odnotowaliśmy wymienienie projektów, przy których pracowali inżynierowie HydroBIM, czyli ochrony przeciwpowodziowej Sandomierza i nowych zbiorników Kotliny Kłodzkiej jako ważnych, nowoczesnych inwestycji.
Wyzwania wskazane podczas obrad
Uczestnicy spotkania zwrócili uwagę na wyzwania związane z realizacją projektów hydrotechnicznych. Biurokracja i długie procedury administracyjne były wymieniane jako główne bariery w pozyskiwaniu środków. Podkreślono również nierównomierne rozłożenie funduszy między regionami, co prowadzi do powstawania luk w ochronie przeciwpowodziowej na terenach wiejskich i w mniejszych miastach.
Przedstawiciele rządu zapewniali, że prowadzone są prace nad uproszczeniem procedur i zwiększeniem przejrzystości w alokacji środków. Z nadzieją czekamy na efekty tych obietnic.
Podsumowanie i dalsze działania
Podsumowując spotkanie, podkreślono znaczenie długoterminowego planowania inwestycji w infrastrukturę hydrotechniczną. Omówione fundusze i realizowane projekty wskazują, że Polska ma szansę poprawić odporność na zmiany klimatyczne. Priorytetem pozostaje jednak rozwój zintegrowanych strategii oraz usprawnienie systemów zarządzania wodą w skali lokalnej i krajowej.
Źródło ilustracji tytułowej: screen z relacji z posiedzenia Podkomisji (kliknij, aby zobaczyć pełną relację).