HydroBIM

Nowoczesne biuro projektowe, wyspecjalizowany podwykonawca hydrotechniki w projektach infrastruktury liniowej.

Przekop Mierzei Wiślanej

przekop mierzei wiślanej

Przekop Mierzei Wiślanej, znany również jako Kanał Żeglugowy przez Mierzeję Wiślaną, to projekt infrastrukturalny, mający na celu połączenie Zalewu Wiślanego z Zatoką Gdańską.  Czy, oficjalnie otwarty 17 września 2022 roku kanał, jest dziś realnym wsparciem rozwoju regionu, czy swoistą atrakcją turystyczną? Zastanawiamy się, kontynuując nasz cykl „Wakacje z hydrotechniką”

Historia przekopu Mierzei Wiślanej

Celem projektu przekopu Mierzei Wiślanej było uniezależnienia Polski od rosyjskiej Cieśniny Pilawskiej – wcześniej jedynego przejścia z Zalewu Wiślanego na Zatokę Gdańską. Ponadto kanał skraca o połowę szlak z Elbląga do portów w Gdańsku i Gdyni. Mający ponad kilometr długości kanał pozwala polskim statkom omijać cieśninę rosyjską. Budowa rozpoczęła się w 2019 roku i została zakończona w 2022 roku. Rosja od samego początku próbowała powstrzymać ten projekt, podnosząc różne argumenty, od ekologicznych po ekonomiczne i militarne.

Koszt inwestycji drogi wodnej łączącej Zalew Wiślany z Zatoką Gdańską przekroczył 2 miliardy złotych. Prace są zaawansowane, a kanał ma być w pełni funkcjonalny do 2023 roku. Inwestycja budzi kontrowersje ekologiczne i polityczne, które będziemy analizować w dalszej części artykułu.

Budowa kanału żeglugowego przez Mierzeję Wiślaną to nowoczesna inwestycja hydrotechniczna

Przekop Mierzei Wiślanej to jedna z najważniejszych inwestycji hydrotechnicznych realizowanych w Polsce. Za realizację tego przedsięwzięcia odpowiada konsorcjum NDI/BESIX.

Prace nad przekopem obejmowały budowę portu osłonowego, kanału żeglugowego ze śluzą, układu drogowego z ruchomymi mostami oraz sztucznej wyspy na Zalewie Wiślanym. 

Źródło: kanał YT Grupa NDI

Kolejny etap przekopu Mierzei Wiślanej

W czerwcu 2024 roku Sekretarz stanu w Ministerstwie Infrastruktury, Arkadiusz Marchewka potwierdził, że rząd podjął działania mające na celu doprowadzenie przekopu do pełnej użyteczności. Inwestycja, która już pochłonęła blisko 2 miliardy złotych, wymaga dalszych nakładów finansowych.

Projekt, złożony do dalszych prac w Zespole do spraw Programowania Prac Rządu, zakłada potrzebę zainwestowania dodatkowych 33 milionów złotych na pogłębienie toru wodnego do portu w Elblągu. Prace pogłębiarskie mają ruszyć na początku 2025 roku, a pierwsze duże statki mogłyby wpłynąć do portu na początku 2026 roku.

Jakie korzyści dla Elbląga i regionu przyniesie przekop Mierzei Wiślanej?

Dziś z kanału korzystają niemal wyłącznie jednostki turystyczne i małe kutry rybackie. Planowane pogłębienie kanału pozwoli na wpływanie większych statków, o długości do 100 metrów i zanurzeniu ok 4,5 metra. To duża szansa dla podupadającego portu w Elblągu i na rozwój gospodarczy regionu.  Oto nasza propozycja krótkiej analizy SWOT dla tej inwestycji:

przekop mierzei wiślanej, widok na zalew

Przekop przez Mierzeję Wiślaną – mocne strony 

  1. Przekop eliminuje zależność od Cieśniny Pilawskiej, kontrolowanej przez Rosję. To zwiększa możliwości transportowe Polski.
  2. Poprawa dostępności portu w Elblągu to szansa na nowe inwestycje i ożywienie lokalnej gospodarki.
  3. Lepsza kontrola nad trasami żeglugowymi w strategicznie ważnym regionie to większe bezpieczeństwo Polski.
  4. Bezpośrednie połączenie z Zatoką Gdańską skraca czas i koszty transportu morskiego.

Słabe strony

  1. Realizacja projektu jest kosztowna, a koszty mogą przekroczyć pierwotne szacunki.
  2. Wpływ przekopu Mierzei Wiślanej na lokalne ekosystemy budzi obawy ekologów i lokalnej społeczności.
  3. Są wątpliwości co do ekonomicznej opłacalności projektu, zwłaszcza jeśli ruch żeglugowy nie będzie wystarczająco intensywny.
  4. Potrzeba stałych nakładów na utrzymanie i konserwację kanału oraz związanej z nim infrastruktury, a to odkłada w czasie osiągnięcie rentowności inwestycji.

Szanse

  1. Nowa trasa żeglugowa ma potencjał przyciągnąć turystów i zwiększyć dochody z turystyki. 
  2. Możliwość przekształcenia Elbląga w znaczący port handlowy i przeładunkowy. Nawet w czwarty, największy port bałtycki.
  3. Realizacja tak dużego projektu to szansa na rozwój technologii inżynieryjnych i hydrotechniki w Polsce.

Zagrożenia

  1. Możliwe negatywne skutki dla środowiska.
  2. Zmiany w rządzie lub polityce mogą wpłynąć na finansowanie i wsparcie dla projektu.
  3. Globalne zmiany w strukturze morskich tras żeglugowych. Rezygnacja dużych przewoźników kontenerowych z połączeń bezpośrednich z Gdańskiem to zła wiadomość dla planów rozwoju portu w Elblągu.
kanał na mierzei wiślanej

Podsumowanie

Przekop Mierzei Wiślanej to nowoczesna budowla hydrotechniczna. To projekt o dużym potencjale, ale również niebagatelnych wyzwaniach. Czas pokaże, czy przekop okaże się sukcesem. 

Z cyklu „Wakacje z hydrotechniką” polecamy:

Autor zdjęć: Jacek Sobkowski

Przekop Mierzei Wiślanej
Przewiń na górę