Zapora Świnna Poręba spiętrza wodę na rzece Skawie. W ten sposób powstał zbiornik o szczególnym znaczeniu przeciwpowodziowym dla doliny Skawy i oddalonego o 55 kilometrów Krakowa. Jezioro Mucharskie, bo taką nazwę przyjął zbiornik, ma za zadanie zapobiegać skutkom powodzi i stabilizować przepływy na Skawie. Poza tym zbiornik i zapora mają szanse stać się popularną atrakcją turystyczną w regionie.
Zbiornik Świnna Poręba na rzece Skawie
Historia prac koncepcyjnych związanych z wybudowaniem zapory Świnna Poręba sięga okresu międzywojennego. W połowie lat 80-tych XX wieku rozpoczęto prace przy budowie zapory. Wtedy zakładano że zbiornik, podobnie jak Jezioro Goczałkowickie, będzie rezerwuarem wody pitnej dla aglomeracji śląskiej. W wyniku zmian politycznych i gospodarczych koncepcja nie została zrealizowana. Do projektu wybudowania zapory i zbiornika przeciwpowodziowo – retencyjnego w okolicach Świnnej Poręby wrócono po „powodzi stulecia” z 1997 roku. Planowano, że zbiornik Świnna Poręba będzie ważnym elementem ochrony przeciwpowodziowej Krakowa. Założenia te potwierdziły się w 2010 roku, gdy jeszcze będący w budowie zbiornik przyczynił się realnie do obiżenia fali powodziowej. Pojemność całkowita zbiornika to 161 mln. m3 a rezerwa powodziowa to 60 mln. m3.
Zgodnie z klasyfikacją budowli hydrotechnicznych, zbiornik Świnna Poręba zalicza się do I klasy ważności. To najwyższa klasa, przed tak oznaconymi budowlami stawia się najostrzejsze kryteria dotyczące bezpieczeństwa.
Nazwa Jezioro Mucharskie pochodzi od pobliskiej wsi Mucharz. Oprócz funkcji przeciwpowodziowej i retencyjnej jezioro ma duże szanse stać się popularnym miejscem rekreacji. Z pewnymi ograniczeniami dozwolona jest kąpiel, żegluga i wędkarstwo. Działają i cieszą się dobrą opinią pierwsze obiekty infrastruktury turystycznej, jak na przykład Plaża Mucharz, Przystań Oblasek, czy wypożyczalnia rowerków wodnych. Trzeba jednak zachować ostrażność, a miejsc niebezpiecznych ( czerwone kropki na mapce poniżej) jest stosunkowo dużo.
Zapora Świnna Poręba
Zapora jest nowoczesną budowlą hydrotechniczną. Oficjalnie została przekazana do użytkowania 26 lipca 2017 roku. To ponad 30 lat od pierwszych prac, które rozpoczęto w 1986 roku. Paradoksalnie, tak długi czas realizacji inwestycji miał pozytywny wpływ na efekt końcowy. Pod względem konstrukcji jest to zapora ziemna. Wysokość zapory wynosi 54 m, a jej długość to 604 m. Od strony odwodnej korpus zapory jest zabezpieczony płytami betonowymi. W kompleksie budowli zlokalizowano także elektrownię wodną, generującą 4,4 MW energii elektrycznej.
Zwiedzanie zapory Świnna Poręba
Dopiero 26 czerwca 2022, pięć lat od przekazania do użytkowania, koronę zapory udostępniono do zwiedzania. Ze względu na rygory bezpieczeństwa wstęp na zaporę jest ograniczony. Zapora jest dostępna dla zwiedzających w weekendy, w sezonie wakacyjnym. Ze względu na duże zainteresowanie zwiedzaniem korony, krakowski RZGW podjął decyzję o wydłużeniu dostępu do obiektu . W 2022 roku zaporę można zwiedzać do 2 października, w soboty i niedziele od godziny 8:00 do 20:00. Dla własnego bezpieczeństwa przed zwiedzaniem zapoznaj się z regulaminem.
Ośrodek zarybieniowy w Świnnej Porębie
Ważnym elementem kompleksu Świnna Poręba jest nowoczesny ośrodek zarybieniowy. Powstał on z myślą o przeciwdziałaniu skutkom przegrodzenia Skawy zaporą. Ośrodek prowadzi produkcję i sprzedaż materiału zarybieniowego do zarybiania wód śródlądowych i przybrzeżnych a także utrzymuje stada tarłowe zagrożonych gatunków. Ośrodek zarybieniowy w Świnnej Porębie bierze udział w programach restytucji ryb.
Co ciekawe, znaczący wkład w projektowaniu ośrodka miał Tomasz Rajpold, Prezez HydroBIM
Atrakcje turystyczne Jeziora Mucharskiego
W odróżnieniu do Zbiornika Goczałkowickiego, które nie wykorzystuje swojego potencjału turystycznego, Jezioro Mucharskie może dać silny impuls do rozwoju lokalnej turystyki. W okolicy rozwija się baza noclegowa i gastronomiczna, powstają nowe pensjonaty i ośrodki agroturystyki. Malowniczy teren sprzyja turystyce pieszej i rowerowej. Dobre położenie, w okolicy Krakowa, Wadowic i Suchej Beskidzkiej daje wiele możliwości korzystania z atrakcji Małopolski. Szczerze polecamy gminę Mucharz jako interesujące miejsce na wakacje z hydrotechniką – i nie tylko 🙂
Sprawdź inne propozycje wakacji z hydrotechniką:
- Zapora i Jezioro Goczałkowickie
- Zapora Świnna Poręba i Jezioro Mucharskie
- Jezioro Solińskie, zapora i elektrownia wodna w Solinie
- Przekop Mierzei Wiślanej
- Wiślana Trasa Rowerowa